Het grootste en best bewaarde grottempelcomplex in Sri Lanka? Dat is Dambulla. Hoorden we van vrienden. 2100 vierkante meter muurschilderingen van meer dan 2000 jaar oud, een gouden tempel, en een stuk of wat reuze-boeddha-beelden: dat wilde ik met eigen ogen zien. Dus het werd een extra- tussenstop op onze roadtrip door Sri Lanka.
Inhoud
Bij de Gouden Tempel: kitsch of klimmen?
Na ons bezoek aan de koningssteden Anaradhapura en Polonnaruwa (ik moet nog altijd de spelling checken!) reden we richting theevelden in het binnenland. Naar Knuckles Mountains. Maar onderweg maakten we dus een zijsprongetje naar Dambulla.
En eerlijk gezegd, toen we arriveerden bij de Gouden Tempel, had ik bijna zin om verder te rijden. Het bedevaartsoord aan de voet van de berg was opdringerig opvallend. Gelukkig waarschuwde iemand ons dat we ons niet uit ons lood moesten laten slaan door de 18de eeuwse tempel langs de weg. Voor het eeuwenoude grottempelcomplex moesten we namelijk een stuk hoger zijn. Dat was al een geruststelling. Of toch al half. Want het betekende: opnieuw klimmen. Maar na ons bezoek aan de leeuwenrots van Sigiriya heeft trappenklimmen geen geheimen meer voor mij :). Bovendien ben ik gek op vergezichten. Dus die kleine klim van 160 meter kon er ook nog wel bij.
Onderweg renden de apen met ons mee naar boven (zij vlotweg op de reling, wij puffend op de traptreden). In de hoop op een lekker hapje. En enkele verkopers probeerden ons wat souvenirs aan te smeren. Want Dambulla is nog steeds een populair bedevaartsoord. Al 2000 jaar! Maar geen van beide groepen kon op onze aandacht rekenen. Wij wilden de tempel zien!
Blotevoetenpad
Een bedevaartsoord, dat houdt ook in: aangepaste kledij. En schoenen uit op het tempeldomein. Een tip: altijd handig als je een beetje opvallend schoeisel draagt. Want hoe herken je achteraf je schoenen tussen de honderden andere ? Die staan immers allemaal naast (en soms door) elkaar bij de ingang. Maar in Dambulla betaal je voor orde. En toezicht. Een habbekrats weliswaar. En je schoenen worden netjes op het rek gezet. Niet dat je een nummertje krijgt ofzo. Dat is dan weer te complex. Bij terugkeer toon je gewoon welke schoenen je wenst… en klaar :)!
Op blote voeten op het tempeldomein: het lijkt misschien prettig. Op de foto. Maar in werkelijkheid is het rond de 35°C. Kan je je inbeelden hoe die rotsstenen dan aanvoelen? Zelfs de Sri Lankanen wordt het dan te warm onder de voeten. In vele tempelcomplexen zie je dan van die lange gevlochten matjes op de stenen ondergrond. Soms zijn ze zelfs nat gespoten. Geweldige uitvinding voor tere voetzooltjes!
Grootste grottempelcomplex
Maar weer over naar de grottempel. Volgens de overlevering ontvluchtte koning Valagamba in de 1ste eeuw voor Christus de hoofdstad Anaradhapura. Indische invallers namen ze in. De koning verschanste zich op de rots in Dambulla. Je hebt vandaar immers een mijlenver uitzicht over de omgeving. Vijftien jaar duurde het voor Valagamba de hoofdstad kon heroveren. En voor hij Dambulla verliet. Als dank liet hij daarna de grotten in Dambulla ombouwen tot vijf prachtige grottempels. De plek was werd toen een heilig pelgrimsoord voor boeddhisten.
Aan de buitenkant lijkt er niet zoveel te zien. Een voorgebouwtje, en dan een langgerekte gang tegen de rots. Die wel wat charme heeft.
Het belangrijkste deel van het tempelcomplex zit echter verborgen. In de rotswand. We vallen van de ene verbazing in de andere. Onder de reusachtige overhangende rots zitten er 5 grotten of grotzalen verborgen. En die zijn helemaal versierd. Uitzinnig kleurrijk. En ongelooflijk goed bewaard. (Niet eens gerestaureerd!).
Best bewaarde muurschilderingen
Ooit gingen we naar de grotten van Lascaux en Altamira. Daar zijn de rotsschilderingen(nog een stuk ouder natuurlijk) aangetast door bacteriën en schimmels doordat het microklimaat in de grot is verstoord door de vele bezoekers. Hier mag iedereen naar believen binnen- en buitenwandelen. Ook fotograferen kan, of de schilderingen en beelden aanraken. En er is een overdaad aan pracht te bewonderen. Terecht Unesco-werelderfgoed. Ik heb nog nooit zo veel, zo’n mooie en zo goed bewaarde muurschilderingen gezien.
5 grotten
Telkens kom je in een nieuwe ruimte, met een variatie aan beelden en decoratieve wandschilderingen. Elk van de 5 grotten heeft zijn eigenheid.
De eerste grot wordt bijna helemaal ingenomen door een 15 meter hoge fijnzinnig beschilderde Boeddha. De tweede grot is de grootste van het hele complex. Ze is gewijd aan de koningen die de tempel lieten bouwen. Er is een stoepa en je telt er wel 56 Boeddhabeelden en koninklijke standbeelden. Niet altijd eenvoudig voor fotograferende bezoekers. Want in Sri Lanka is het verboden om foto’s te (laten) maken of selfies te nemen met je rug naar een Boeddhabeeld gekeerd.
De derde grot werd pas in de 18de eeuw als tempel ingericht. Ze is versierd met een overdaad aan fascinerende wand- en plafondtekeningen. Ik word bijna duizelig van het oneindig aantal kleine kleurige geometrische blokjes die perfect de golvingen van de rotsgewelven volgen. En hoe mooi zorgt het kleurenpalet van wijn- en karmijnrood, fuchsia – en zachtroze, goudgeel en wit voor warmte, gezelligheid en huiselijkheid. In een ruimte die uiteindelijk toch uit rotsmassa bestaat. Een massa (60) zittende Boeddhabeelden en één standbeeld van de koning leuken de boel op.
In grot nummer 4 is er een kleine stoepa, opgedragen aan de koning en zijn vrouw. Ook hier weer omringd door Boeddhabeelden. En in de laatste grot tenslotte is de blikvanger een grote liggende Boeddha. Het fijn gedrapeerde kleed, de prachtig beschilderde voeten, de massa lotusbloemen die er als offerandes liggen… het maakt allemaal veel indruk.
Lotussen en pelgrims
Twee kleine meisjes offeren samen met hun ouders lotusbloemen. De kinderen zingen een gebed, dat ze duidelijk voor de gelegenheid moesten instuderen. Ze glimlachen wat verlegen naar mij. De ouders kijken trots toe. De bedwelmende geur van de talloze paarse en witte bloemen vult de ruimte. Ik trek me terug op de achtergrond. En ontdek zodoende dat Boeddha’s voeten prachtige zolen hebben. Nog één blik op die betoverende kleuren. Dan laten we de pelgrims alleen voor hun gebed. En verlaten de tempel.
Een laatste kiekje met het wazige landschap als achtergrond.
En dan terugkeer naar het aardse. Op zoek naar onze zorgvuldig bewaakte sandalen.
Ook fijn om lezen:
- Onze reisroute voor twee weken Sri Lanka
- Onze beklimming van de legendarische leeuwenrots in Sigiriya
- De mooiste treinreis ter wereld
- Unieke ontmoeting met wilde olifanten
Weer heel interessant om te lezen.
Zo’n prachtige kleuren Toos! Daar zou jij ook van genieten, denk ik.
Prachtig, en heel apart als je zoiets kan meemaken en bewonderen… al is het best pittig bij dergelijke hitte.
Heel erg mooi!
En moeilijk voor te stellen nu dat het zweet er toen letterlijk vanaf droop – ik heb jullie die aanblik bespaard :).
Ik kan mij er iets bij voorstellen… 🥵
😂😂😂