Mega- structuren. Technische hoogstandjes. Reuze-machines. We hebben ze ook in België. De ene al nutttiger dan de andere. Ik ontdekte er een dit weekend nabij La Louvière. Want daar gingen we de scheepslift van Strépy-Thieu bewonderen. De echtgenoot was immers jarig. Dat vroeg om een picknick en een bezoek op een bijzondere plek in Wallonië!
Van hellend vlak naar scheepslift
Oorspronkelijk waren we van plan om naar het Hellend vlak van Ronquières te gaan, bij het kanaal Brussel-Charleroi. Ik herinnerde me nog de fascinerende rollende container van een uitstap tijdens mijn kindertijd. Maar door corona was het Hellend vlak niet toegankelijk. Dus even online op de site van Toerisme Wallonië gezocht naar een alternatief. Van de scheepslift in Strépy-Thieu had ik eerlijk gezegd nog nooit gehoord. Maar toen ik de foto’s zag van het raadselachtige bouwwerk tegen de Henegouwse heuvel, was ik direct geïntrigeerd. En de jarige nog meer. Boys and their toys :). Met een reservatiebewijs in de hand (of liever: op het mobieltje)en een picknickmand in de koffer trokken we naar het oude industriegebied rond Mons-La Louvière.
De reuze-scheepslift van Strépy-Thieu
Het was niet lang zoeken naar de opvallende industriële kolos! Na een klein uurtje rijden doemde hij bij het water voor onze neus op. Hoe surreëel: een reusachtige beton- en staalconstructie te midden van het golvende landschap. En een kanaal dat zonder boe of ba stopt aan de voet van die enorme scheepslift. We zien plots aan de linkerkant een gigantische bak vol water omhoog bewegen. Hij brengt enkele rivierschepen zo’n 70 meter hoger om daar doodleuk verder te varen!
Jarenlang was dit de grootste scheepslift van Europa. En over ’the making of ‘ hadden ze een wel een heel lange film kunnen maken, want er werd 20 jaar aan gewerkt. Over het prijskaartje zwijgen we maar.
Maar het is ongelooflijk om de motors van het logge gevaarte te horen zoemen en de lift in werking te zien. Alsof het een speeltje is, stijgt de bak van wel 100 meter lang, gevuld met schepen van 1350 ton, omhoog ! Ik mag er niet aan denken dat één van de kabels zou knappen. Maar in 6 minuten is het klusje geklaard. De wonderen der techniek!
Bezoek aan de kabellift
We zijn dus benieuwd om de machinekamer die al die power genereert te zien. Binnenin het gebouw gaat het met een -gewone – lift vliegensvlug omhoog, naar zo’n 140 meter hoogte. Want daar, bovenin het zwarte deel van de constructie, zit het hart van deze reuzemachine. We vangen er even een glimp van op, maar worden dan naar een expo over rivierschepen en de binnenvaart geloodst (pun intended :)).
De binnenvaart
Alhoewel ik er schoorvoetend aan begin, blijk de expo best interessant. “Een andere wereld”, denk ik als ik de riem zie die zelfs achtjarigen in de 19de eeuw droegen bij het voorttrekken van een vrachtschip over het jaagpad . 10 kilometer per dag legden mensen zo af, de trekschuit achter zich aan slepend! Wat een ommekeer moet het betekend hebben als eerst paarden het werk overnamen, en daarna de gemotoriseerde binnenvaart ontstond.
Verder wordt mijn aardrijkskundekennis nog even op de proef gesteld: hoe zat het weer met de Belgische rivieren en kanalen? De Waalse steenkoolontginning had nood aan snel transport en het Centrumkanaal (Canal du Centre) verbond via het kanaal Charleroi-Brussel de Samber en Maas met de Schelde. En zo de Waalse industrie met de haven van Antwerpen. Klein probleempje vormden wel de vele hoogteverschillen die het kanaal telde. Gevolg: al evenveel sluizen, die de schippers en schepen heel lang ophielden.
Historische scheepsliften
Maar hoe inventief is de mens. Eind 19de-begin 20ste eeuw werden er 4 ijzeren scheepsliften gebouwd op het Centrumkanaal (samen met nog enkele sluizen). Ze doen me wat denken aan de Eiffeltoren. Alhoewel die natuurlijk helemaal de hoogte in gaat. De idee van de op-en-neer bewegende bak water met een schip erin was geboren. Bijna 100 jaar later werd er een ommetje gegraven naast het oude kanaal en kwam de nieuwe scheepslift er. Die in één klap de vier hydraulische liften én de sluizen verving. Het transport per schip is er in de 21ste eeuw veel gemakkelijker op geworden. En het vervoerde volume is meer dan vertienvoudigd. Met dank aan de dichtslibbende autowegen.
En dan wandelen we langs de machinekamer. Of -zaal. Er zijn slechts 4 motoren nodig om 1 bak van 100 meter lang en 8 meter hoog (mét inhoud) omhoog te trekken. Daarvoor zijn er wel 144 kabels aan het werk die de bak verbinden met 8 loodzware tegengewichten. Ik ben onder de indruk!
Picknick langs het Centrumkanaal
Na het bezoek moeten we even bekomen. En onze maag protesteert: het is etenstijd. Dus picknickmand en -dekentje tevoorschijn gehaald en met zicht op het kanaal en de lift lunchen we. Fietsers die “La Grande Boucle”, de 21 km lange fietsroute rond het kanaal exploreren, glijden schijnbaar moeiteloos voorbij. Maar aangezien we hier op het Henegouws Plateau zitten, kan ik me al voorstellen wat hen nog te wachten staat… Myriam en Werner van “Dichtbij en ver weg” deden de tocht. We genieten echter van het uitzicht en de rust. De tijd vliegt, maar we willen toch nog één van de oude historische liften zien.
Het Oude Centrumkanaal met zijn historische scheepsliften
We bollen naar het dorpje Le Roeulx , waar we kennismaken met idyllische kanaaloevers, plezierbootjes die dobberen op het water en … een prachtige scheepslift ‘Numéro 4’, uit de reeks van vier die er hier nog in de buurt te zien zijn. Een prachtstuk industrieel erfgoed! Geen wonder dat de UNESCO ze als werelderfgoed erkende. Het hoogteverschil dat de lift overbrugt is merkelijk minder dan dat van onze reus even verderop langs de omgeleide versie van het kanaal. Maar wat een charme straalt er uit van deze spitsvondige (en nog steeds werkende) metalen constructie. Vanuit La Louvière vertrekken boten voor een tocht over dit oude stuk van het kanaal. We zien hoe een volgeladen exemplaar door de lift zachtjes op het lagere niveau van het kanaal wordt neergezet. Als we nieuwsgierig achter de lift doorwandelen, druipt het water in onze nek. Minder clean, minder efficiënt en indrukwekkend dan de reus van Strépy -Thieu, maar hoe sierlijk en romantisch prijkt deze oude scheepslift hier op het kanaal. Een meesterwerk uit vervlogen tijden.
Eén ding staat vast: naar deze plek komen we nog eens terug. Om de andere liften te zien. Te varen. Te bewonderen. En te genieten.
Meer info over deze streek: Wallonië Toerisme
Ook leuk om te lezen:
- Ronddwalen in het historische mijncomplex van Le Grand Hornu
- Duiken, fietsen, klimmen en wandelen tussen de mijnterrils van Beringen
- Fietsen langs en tussen water in Bokrijk
- Binnengluren in het art nouveau stadspaleisje van Baron Solvay
- Op kasteelbezoek in Laarne
- Hoe ziet het Afrikamuseum in Tervuren er nu uit?
Heel bijzonder die scheepsliften.
Ooit eens ergens eens een gezien. Veel kleiner dan deze maar dan nog.
Zwaar onder de indruk hebben we daar lopen kijken.
Hoe verzin je het en dan de ideeën om zetten in een werkend geheel.
Indrukwekkend.
Ik was ook echt geïmponeerd door al dat technisch vernuft. Stel je voor, een schip gewoon enkele tientallen meter hoger tillen en daar het kanaal gewoon laten verder lopen. Buitengewoon! <3
Heel bijzonder die scheepsliften.
Ooit eens ergens eens een gezien. Veel kleiner dan deze maar dan nog.
Zwaar onder de indruk hebben we daar lopen kijken.
Hoe verzin je het en dan de ideeën om zetten in een werkend geheel.
Indrukwekkend.
Ongelooflijk hè om zoiets te bedenken en te realiseen!
*realiseren
Ja precies.
En of dit een ommetje waard is!
Zo bevreemdend en zo’n staaltje vernuft! Bewondering voor wie dit uitgedokterd heeft :)!
Toch wel heel prachtig om te zien hoe al die specifieke technieken tot stand zijn gekomen. Prachtig ingenieurswerk.
Ingenieus :)! Zoveel bewondering hiervoor!
Wij wilden eerst ook aan het Hellend vlak passeren, maar ik zag dat dat toe was en wist niet zeker of het dan wel de moeite zou zijn. Dit lijkt een goed alternatief.
De scheepslift is heel boeiend (vond ik) en ga dan naar het parallelle oude Canal du Centre, met die vier historische liften! Heel mooie omgeving!
In de buurt is er ook nog het kasteel van Seneffe – ben er nog niet binnen geweest, maar had ik achter de hand voor het geval we snel uitgekeken waren op Strépy en het Centrumkanaal. Dacht via Seneffe dan toch nog eens langs Ronquières terug naar huis te rijden, maar het is er niet meer van gekomen.
Ik ben afgelopen week naar het kasteel van Seneffe geweest en we zijn uiteindelijk niet naar ronquieres gereden. Blogpost over dat bezoek komt er nog aan. Ik vond het er zeker de moeite 😃
Ha, superleuk om te horen! Ben benieuwd! Bedankt voor de tip ;)!