Altijd leuk om de zilte zeelucht op te snuiven. En al helemaal als er nog iets extra te beleven valt. Zoals fietsen langs het gratis kunstenparcours aan de Belgische kust, Beaufort. Ik checkte vijf plekken langs de Belgische westkust, tussen Oostende en De Panne. In twee dagen. Ik genoot er van vijf Beaufortkunstwerken met telkens ook een extra-tip. Op naar de kust!
Beaufort
…is een kunsttriënnale aan zee, een driejaarlijks kunstenparcours dat zich uitstrekt over de hele Belgische kustlijn. Beaufort 2018 is al de zesde editie. Het project is locatiegebonden, de kunstwerken worden dus speciaal voor een plek aan zee gemaakt.
De naam van het kunstenparcours verwijst naar de kracht van de wind, een natuurelement dat nauw verbonden is met de oerkracht van de zee. In de confrontatie met de natuurelementen water en wind ervaar je nog dieper je kwetsbaarheid tegenover de natuur.
Beaufort 2018
Het thema dit jaar is in eerste instantie de dubbele betekenis die we toekennen aan de zee: enerzijds onbeheersbaar en vernietigend, anderzijds verbindend met andere continenten. Elke kunstenaar komt uit een land dat grenst aan een zee. Daarnaast is ook de vraag naar de rol van monumenten aan de orde in Beaufort 2018.
De Belgische Heidi Ballet is curator.
Kunstenparcours langs de westkust
De kustlijn is een 60-tal km lang, en Oostende ligt ongeveer in het midden. Vanaf Oostende tot De Panne reikt ruwgenomen de westkust. Met het fietsknooppuntennetwerk én het gratis kaartje van Beaufort kan je perfect een voor jou geschikte route uitstippelen. Wil je buiten de kunstwerken van Beaufort nog ander leuks bekijken, dan vind je interessante fietslussen op de site van Beaufort. En wandelroutes zijn er natuurlijk ook.
Ik koos 5 kunstwerken in 5 stadjes uit: ik fietste van De Panne aan de Franse grens over Koksijde-Oostduinkerke, Nieuwpoort en Westende naar Middelkerke. En genoot van Beaufort, het kunstenparcours langs de Belgische kust.
De Panne
Onmiddellijk als je bij de dijk aan de oostkant van De Panne arriveert, zie je deze drie hoofden als een baken de weg wijzen. Met de neuzen in de wind, maar allemaal naar een andere richting. Raadselachtig en reusachtig. Dat laatste vanuit menselijk standpunt dan. Tegen de achtergrond van de eindeloze zee lijken zelfs deze uit de kluiten gewassen wijsneuzen nog klein.
TIP:
- In De Panne valt me op dat er een groep pittoreske oude – maar verlaten- villaatjes op het einde van de dijk staan. Ze staan op de Witte Berg, een niet-genivelleerde duin. Vooral het kasteeltje op de hoek is een blikvanger. De huizengroep blijkt beschermd erfgoed te zijn. Maar wat gebeurt er verder mee? Benieuwd of dit ook een trekpleister wordt, zoals de pittoreske Dumontwijk vlakbij. Iets voor een volgende keer.
- En in De Panne hebben ze ook een originele manier om zich tegen de striemende wind te beschermen. Zag je dit ooit al? De terrasjes en beachbars zitten verstopt achter liggende parasols. Zandstraling van je benen wordt perfect voorkomen .
Koksijde-Oostduinkerke
In Koksijde-Bad, voor het gemeenteplein, vind ik het werk van Ryan Gander. Het staat er wat verloren in de drukke omgeving van uiteenlopende gebouwen, verkeersborden, vlaggenmasten. De schitterende glans van het zootje samengebalde objecten vraagt wel aandacht. Volgens Gander worden mensen aangetrokken door het onbereikbare van een weerspiegeling. En mag het publiek zelf invullen welke betekenis het aan het werk geeft. De objecten lijken vertrouwd maar zijn toch ondefinieerbaar. Dat is volgens Gander typisch voor kunst in de openbare ruimte: de plaats, de context en de kijker zorgen voor een andere betekenis. Tja, dat is een open deur intrappen, denk ik zo. Maar van dichtbij heeft het wel iets.
TIP:
- Schuin tegenover het beeld kan je even een pitstop houden bij dit beroemde ijssalon. Het ziet er heel gewoon uit, maar de zoete lekkernij is echt een aanrader !
- En wie nog even naar de (superlange) dijk fietst, wordt goedgezind van de vrolijk beschilderde strandcabines. ‘Cabin Art’ heet deze jaarlijkse terugkerende openluchttentoonstelling.
- Wie van Koksijde naar Nieuwpoort fietst, geniet tussendoor van de duinenpaadjes rond Oostduinkerke. Mooi wonen of verblijven is het hier, met een heel uitgestrekt strand. Jammer genoeg moet je wel een stukje langs de drukke hoofdbaan rijden, net omdat het duinengebied niet helemaal per fiets toegankelijk is. Maar daarna kom je dit weer tegen: bloemen die welig tieren op het zand. Prachtig!
- Als je de moeite doet om het kleine, ingesloten stukje dijk bij Oostduinkerke te verkennen, ontdek je er de bekende silhouetten van de garnaalvissers. Bij eb kan je hen ‘s ochtends -in het echt- bij de waterlijn aan het werk zien. Met boerenpaard en al :). Ondertussen erkend als immaterieel cultureel erfgoed. Unesco Werelderfgoed. In Oostduinkerke!
- En als de vloedlijn zich terugtrekt, kan je nog kunst spotten op het strand van Oostduinkerke. De openluchtexpo Getij-Dingen vind je op de strandpalen bij laagwater. Ik schrok me eerst een hoedje toen ik menselijke vormen leek te ontdekken bij één van de palen op de laagwaterlijn…
Nieuwpoort
Zo komen we in Nieuwpoort, voor het vervolg van Beaufort, het kunstenparcours langs de Belgische kust.
Fascinerend is het om de ruiters van Nina Beier bij vloed over de golven te zien stormen. Losgekoppeld van hun ‘gewone’ omgeving lijken deze mannen op en af te rijden op het getij. Vergeten relicten van een zinloze veldslag? Het eb en vloed van de mannelijke macht?
TIP:
- Voor nog meer kunst volg je het pad langs de havengeul. Daar komt na restauratie de prachtige bronzen schildpad ‘Searching for Utopia’ van Jan Fabre te staan. In een vroegere editie van Beaufort zag ik ze op de zeedijk. Erg mooi, maar jammer genoeg ook vaak ‘mishandeld’ als speeltuig.
- In de jachthaven zelf is er ook nog ‘Le Vent Souffle ou il veut’ van Daniël Buren. Net als de vorige tip, knap werk van een internationaal gelauwerd kunstenaar.
- Wil je liever niet de hele omweg rond de havengeul van Nieuwpoort maken, neem dan de gratis veerboot bij de pier. Niet alleen heb je een prachtig zicht op de vuurtoren, je bent ook sneller in Westende. Ook al moet je even om het militaire domein heen fietsen. En komt er daarna een minder aangenaam stuk langs de drukke provinciebaan.
Westende
Als je vanuit Nieuwpoort de eerste kans te baat neemt om de zeedijk op te rijden, zie je onmiddellijk het reuzegrote The Navigator Monument van Simon Dybbroe Moeller uit het Westendse zand oprijzen. Het bronzen beeld is gebaseerd op het logo van de voormalige internetzoekmachine, Netscape Navigator. Die moest het onderspit delven tegen Microsoft Internet Explorer. Dit monument voor Netscape Navigator hoort ook thuis in Westende, de stad die gebouwd is door de familie van internetvisionair Paul Otlet. En aangezien de zeebodem vol ligt met allerlei hoogtechnologische communicatiekabels, past het roer ook erg mooi bij de locatie.
TIP:
- Nog meer moderne kunst in Westende? Volg gewoon de zeedijk richting Middelkerke. Nabij de prachtige Rotonde vind je nog drie werken van vroegere Beaufort-edities, waaronder het buitengewoon kunstig metalen kantwerk van de Caterpillar #5bis van Wim Delvoye.
Kunstenparcours Beaufort in Middelkerke
Tot slot, het werk voor kunstenparcours Beaufort in Middelkerke. ‘Holy Land’ is een aangrijpend tijdelijk monument voor verdronken vluchtelingen, op zoek naar het Beloofde Land in Europa.
Vanuit de zee schitteren de spiegels. Tonen ze een ideale luchtspiegeling? Hoe dichter je nadert, hoe meer je merkt dat ze gewoon de realiteit weerspiegelen. Vanop de dijk daarentegen zie je alleen maar zwarte grafstenen. Voor iedereen die stierf op weg naar Europa. Krachtig.
TIP:
- in Middelkerke ontdek je nog een paar eind 19de eeuwse- begin 20ste eeuwse architecturale pareltjes op de zeedijk. Maar vaak zijn ze totaal verdrukt, of nog erger: helemaal geïntegreerd in de afschuwelijke eind- twintigste-eeuwse flatgebouwen. Een voorbeeld uit de jaren ’70 van hoe het niet moet? Villa Cogels.
N.B. Eerlijk gezegd, als ik dit zie, ben ik benieuwd naar hoe het nieuwe casino in Middelkerke er zal uitzien. Hopelijk worden er qua architectuur lessen getrokken uit het verleden.
Zo, na dit kunstzinnig tochtje langs De Panne, Koksijde-Oostduinkerke, Nieuwpoort, Westende en Middelkerke is het tijd om even uit te blazen. Met zicht op zee. En de oude klassieker La Mer :).
Geen idee hoeveel beaufort het nu is.
Update: Kunstenparcours Beaufort liep tot 30 september 2018, maar een aantal kunstwerken zijn ondertussen permanent geïnstalleerd in een aantal kustgemeenten.
Meer ontdekken in de buurt van de kust? Lees ook
- het bericht over The Crystal Ship, street art in Oostende – ondertussen zijn er nog werken bij gekomen!
- iets over kunst, het Ensorhuis en het modernistische postgebouw in Oostende
- Luilekker genieten in Damme
- de modernistische kapel in Middelkerke
Altijd mooi om te zien deze kunstroute. Zo’n witte strandcabine hebben we hier nu ook, helaas is men heel streng in Nederland qua kleur en vorm… anders had ik er ook zo’n fleurig werkje laten op schilderen.
?Die strandcabientjes hebben wel iets hé! Maar de gewone witte op een rijtje zijn ook leuk. Het ritme van die witte vlakken in de zon en het spel met de schaduwen!
Prachtig! Ik mis het! De kust van België!
Begrijp ik helemaal! Wij wonen in het binnenland en de kust is voor mij dan ook echt een buitengewoon fijne plek om te vertoeven ! Ook al staan er massa’s lelijke appartementen. Maar er zijn ook nog fijne plekjes!?
Ja! En als ik daar ben, probeer ik die lelijke appartementen niet te zien :). Hier in Nederland heb je meer vrije strand maar dan met de tentjes overal. Ik praat over Zandvoort en Bloemendaal. Scheveningen lijkt veel op Knokke. 🙂
?Geniet nog van een fijne avond!
Dank je! Je ook! ☺️
Interessante tips voor wie gaat zeeën deze zomer!
Ik kan er zo van genieten: natuur en kunst!
Is inderdaad vaak een gouden combinatie. ?
Prachtige kunstwerken daar langs de kust van België. Manlief wil in augustus nog eenmmpaar dagne weg. Misschien kan ik hem er warm voor krijgen. En die appartementen langs de kust wordt ik altijd een beetje depressief van en wil ik eigenlijk gelijk weg. Misschien helpen de kunstwerken mij afleiden van het beton.
Mooi blog met plezier weer gelezen.
Fijn! De Belgische kustlijn is maar kort, zo jammer dat ze dan ook volgebouwd is. Gelukkig zijn er hier en daar nog kleine stukjes duinen gevrijwaard. Geniet van de zomer!
Ik zag al enkele kunstwerken maar eigenlijk nog veel te weinig, hopelijk geraken we in augustus of september nog eens naar zee
Je moet er soms ook wel naar zoeken, vind ik. Maar aan zee is het altijd zalig – en dat in combinatie met kunst: TOP voor mij! Hopelijk lukt het je!