Intrigerende natuurlijke kunst: de Aardpiramides van Segonzano

In de glooiende heuvels van Noord-Italië verbergt de natuur toch wel een aantal geheimen. We ontdekten er één: de aardpiramides van Segonzano. Een tocht naar deze verrassende natuurlijke kunstwerken voerde ons mee naar een wereld waar tijd en erosie samenwerken om bijna surrealistische sculpturen te creëren. Wandelend en klauterend naar de slanke pilaren van zand en steen, voelden we  bijna de eeuwenoude aarde fluisteren – ondanks de hitte.

Welkom in een rijk van verwondering, waar elke piramide een verhaal vertelt en elke blik een moment van puur ontzag oproept.

natuurlijke kunstwerken aardpiramides

Naar de Valle di Cembra

Net vertrokken vanuit Trento in Noord-Italië naar Bolzano en… we worden al afgeleid door de bekende roodbruine borden die interessante lokale bezienswaardigheden aanduiden. ‘Valle di Cembra’ lezen we, en ‘ Piramidi di terra’. We moeten niet lang nadenken: die aardpiramides willen we wel eens zien. Bij de afslag Trento-Nord verlaten we al de E45 om de SS12 richting Valle di Cembra te volgen. We doorkruisen –  tegen een heel ander tempo – het centrum van een aantal kleine dorpen en genieten van het uitzicht. De vallei is uitgeslepen door de Avisio-rivier en dat merk je. Onze weg slingert – zoals meestal in de bergen – door het dal langs de rivier. Aan de ene kant spotten we zonnige groene hellingen vol wijngaarden met stenen muurtjes, aan de andere kant domineren de steile rotsige wanden van de kloof. Het is ochtend en zo’n  30°C, dus dat belooft voor straks.

Bij de start

In een bocht langs de weg tussen Piazzo en Segonzano verschijnen uiteindelijk een houten chalet (een restaurant), een parkeerterrein en een bord ‘Piramidi di Terra’. Het is zondag en heel wat Italianen hebben -net als wij -besloten een tochtje door de vallei te maken. Later zullen we merken dat niet de aardpiramides hun reisdoel zijn, wel het restaurant.

natuurlijke kunstwerken aardpiramides

Op de steile helling tegenover het restaurant bespeuren we een kleinere versie van eerstgenoemde chalet waar we (tot onze verbazing) tickets moeten kopen om het natuurwonder te zien. We betalen elk 3 euro en krijgen een folder met de route naar de piramides: het ‘piramidi-trail’. Blijkt dat er zomaar eventjes drie verschillende groepen piramides langs het parcours te zien zijn. Ons hart maakt prompt een vreugdesprongetje. Dan volgen de waarschuwingen: de route heeft een gemiddelde moeilijkheidsgraad, stevige schoenen zijn aangeraden en piramidecluster 1, die het dichtst bij ligt,  mogen we zeker niet als eerste nemen wegens een te steil en te gevaarlijk pad.

Owkeej. We starten dus met cluster 2.

natuurlijke kunstwerken aardpiramides
De tweede groep aardpiramiden zien we al bij de start van de wandeling.

Piramidi di Terra-route

Dat de route steil zal zijn, ondervinden we onmiddellijk aan den lijve. We starten bij het vertrekpunt op een hoogte van 600 meter en zien de dennen voor ons oprijzen tot het hoogste punt op zo’n 870 meter.  Op korte afstand 300 hoogtemeters… dat voel je in heel je lijf – wij  in elk geval toch. Het pad is eerst zanderig, dan stenig, om tenslotte over te gaan in natuurlijke of met hout en steen ondersteunde trappen.  Maar altijd gaat het omhoog. In een mum van tijd staan we te hijgen.  (De volledige route is niet lang,  zo’n 3 km, maar vraagt, door het steile parcours,  zo’n 1.5 uur – zeker in de Italiaanse zomerzon.)

Onderweg worden panoramische uitzichtpunten en picknicktafels duidelijk met pijlen gesignaleerd. De zon brandt tussen het bladerdek door maar we houden vol – dankzij korte adempauzes. Na een dik kwartier ontdekken we boven ons een klein stalen uitkijkplatform. Als we daar aankomen, worden we beloond met een prachtig uitzicht over de Cembravallei en… op de intrigerende aardpiramides. We staan  vlakbij de oeroude stenen gevaartes en kijken gefascineerd naar de vreemdsoortige schuine pilaren en golvende rotsstructuren waarop soms stevige dekstenen balanceren. Wauw!

natuurlijke kunstwerken aardpiramides

natuurlijke kunstwerken aardpiramides
De tweede groep aardpiramides kan je het dichtst naderen.

Erosiemeesterwerken

Deze vreemde natuurkunstwerken zijn een zeldzaam geologisch fenomeen. Hun unieke vorm is het resultaat van de 20.000- jarige inwerking van een aantal gelijktijdige natuurkrachten en -elementen. Oorspronkelijk waren de rotsen een deel van de afbrokkelende Avisio-gletsjer.

De rotsen die opgebouwd zijn uit verschillende soorten steen, worden geërodeerd door regen- en afvloeiingswater. Alleen de hardste steensoorten van de rots ‘overleven’ die erosie. Het (letterlijk) keiharde porfieren rotsblok dat bovenop op de kegel ligt, beschermt de piramide tegen verdere slijtage.  Een keer zo’n deksteen valt of erodeert en verdwijnt, is het lot van de piramide eronder ook bezegeld.

De dekstenen van de piramides lijken klein in het geheel van het landschap, maar schijn bedriegt. In de tweede groep piramiden die we zien, is er een ‘hoed’ waarvan het gewicht op zo’n 100 ton geschat wordt!

Ook de bomen en struiken rondom de piramides zorgen ervoor dat ze langer bewaard blijven. Zij vangen immers het water op en houden het vast. Zo counteren ze de erosie. Het groen rond (en op) de piramides is dus van kapitaal belang om ze in stand te houden.

natuurlijke kunstwerken aardpiramides

Soorten aardpiramides

De bijzondere vormen van de piramides zorgen ervoor dat ze meteen in het oog springen, maar terwijl we steeds hoger klimmen worden we toch nog verrast.  De weg loopt dood naast een steile afgrond. Als we in de diepte kijken, merken we daar, bijna verborgen tussen het groen, de ondertussen vertrouwde stenen zuilen op. Fantastisch! We bewonderen ze echt vanuit alle mogelijke hoeken, terwijl we puffen in de middagzon.

natuurlijke kunstwerken aardpiramides

Naast de piramides met deksteen (soms 20 meter hoog) zien we ook spitse piramides met een kegelvormige stengel zonder beschermende rotsblokken: ze zijn over het algemeen niet zo hoog en zijn een makkelijke prooi voor erosie. Een andere  vorm is de ‘nokvorm’,  waarbij de piramide een soort gekarteld en scherp blad lijkt te zijn.  Ook de opstelling is wisselend: soms zijn de piramides gegroepeerd als orgelpijpen, soms staan ze eerder in verspreide slagorde.

Einde verhaal

Tijdens onze tocht komen we regelmatig andere wandelaars tegen. Al dan niet vergezeld van amechtig hijgende schoothondjes of enthousiast aan de lijn trekkende Duitse herders. Een jonge vader met kinderen picknickt rustig in de schaduw van de bomen. Doorwinterde hikers trekken ons voorbij terwijl wij op adem komen en onze watervoorraad aanspreken.

De rust wordt af en toe verstoord door -godbetert-  een helikopter die toeristen in vogelvlucht door de vallei brengt.

Verder niets anders dan groen en rotsen om ons heen. En een zinderende middagzon. De hitte en de honger krijgen ons uiteindelijk klein: we keren terug langs dezelfde weg.  Als we afdalen horen we in de verte het donderende geluid van een waterval. Is dat de Cascata del Lupo?

We kunnen geen pap meer zeggen en schuiven onze voeten onder tafel op het terras van het chalet-restaurant. Tussen de uitbundig kwetterende Italiaanse families genieten we van liters bruiswater. En een bord pasta. De thermometer wijst 37 graden aan.

We zijn moe. Maar gelukkig.

natuurlijke kunstwerken aardpiramides

Nog over de Valle di Cembra, Segonzano en de aardpiramides:

  • De Val di Cembra vormt het decor van een deel van de ‘Dürerweg’ – de route die de beroemde ‘Italiaanse reis’ van Albrecht Dürer in 1494 volgde naar Venetië, ze komt ook uit bij de piramides van Segonzano.  De 20 kilometer lange route wordt gemarkeerd met het monogram AD, dat Dürer zelf ontwierp. In Segonza vind je ook de ruïnes van het oude kasteel dat Dürer aquarelleerde.
  • Er loopt nog een beroemde route door deze vallei, het Europese pad E5, dat begint aan de Atlantische kust (Bretagne), de Alpen doorkruist en eindigt in Venetië. Het loopt langs oude dorpjes, de ruïnes van het kasteel van Segonzano, terraswijngaarden en de piramides van Segonzano.
  • Ook de route van de piramides naar de 36 meter hoge waterval ‘Cascata di Lupo’ wordt vaak gelopen ( pad SAT 406).
  • Avontuurlijk aangelegd? Dan moet je zeker gaan canyoning in de kloof van de Avisio.
  • Voor wijnliefhebbers: de wijnen in de Valle di Cembra zijn van hoge kwaliteit, zowel de witte  (de Müller Thurgau) als de rode (schiava) en de mousserende Trentodoc.
  • Later op onze roadtrip door de Dolomieten ontdekten we nog wel meer plaatsen in de streek waar je aardpiramides kan zien. Wij spotten er onder andere in Ritten/Renon bij Bolzano.
Aardpiramides in Ritten/Renon.

Ook leuk om te lezen:

3 thoughts on “Intrigerende natuurlijke kunst: de Aardpiramides van Segonzano

Altijd fijn om je reactie te lezen: