Het Brussels Gallery Weekend 2022? Een uitgelezen kans om je te laten verrassen door nieuw creatief talent. Maar ook om een finale blik te werpen in de voormalige drukkerij van de Nationale Bank van België! Het reusachtige modernistisch pand aan de Berlaimontlaan in Brussel van de hand van architect Marcel Van Goethem is immers verkocht aan een projectontwikkelaar. De nieuwe eigenaar, vastgoedbedrijf Fifty Six Gardens, steunt jonge kunstenaars en ondernemersprojecten. In afwachting van de verbouwingen kan je dit weekend nog een laatste keer rondlopen in de gigantische hal waar ooit de Belgische en later de Europese bankbiljetten werden gedrukt. Curator Maud Salembier zorgde in het kader van het Brussels Gallery Weekend voor een leuke portie jonge kunst van Generation Brussels. En de werken van de Sculpture Factory vinden in de aangrenzende hal een passende plek. Hedendaagse kunst in de biljettenzaal van de Nationale Bank!
Drukkerij van bankbiljetten en boekbinderij
Bij de ingang van wat een kantorengebouw lijkt, kijk ik omhoog naar het beeld dat verwijst naar het feit dat hier oorspronkelijk niet alleen geld gedrukt werd. Ook boeken bonden ze hier in. De ramen zijn beschermd met tralies en bij twee ervan is er nog een verkleurd lithium zonnescherm neergelaten. We betreden de trappen bij de prachtige ingangsdeuren en krijgen bij de receptie onmiddellijk een plannetje met info en alle locaties van het Brussels Gallery Weekend. En er wordt ons een prettig bezoek gewenst. We lopen door een gang en staan dan onmiddellijk in een indrukwekkend hoge ruimte. Van de reusachtige machines, tandwielen, inkten, … blijft er niks meer over. Laat staan van enkele toevallig weggewaaide bankbiljetten ;). Maar hoeveel kunnen een vloer en een dak vertellen?
Sheddak en kops hout
Boven onze hoofden valt ruim licht binnen door een typisch industrieel ‘shed’ zaagdtanddak. Een heuse fabriekshal is dit! Op een boogscheut van de Sint-Goedele kathedraal en middenin wat op het eerste zicht een kantoorgebouw leek. Op de vloer ontdekken we onregelmatige patronen van betonnen lijnen waar ooit de reusachtige drukpersen stonden. Rails waar het papier de machine inging. Geel gestreepte zones waar stockage van materiaal niet toegelaten was omdat het de werking van de machines hinderde. En de rest van de vloer lijkt me meer dan uniek: i.p.v. de ‘gewone’ industriële vloer in gegoten beton, is zo goed als de hele ruimte bedekt met een prachtige vloer van vierkante tegeltjes in kops hout. Stevig en stabiel voor de zware drukpersen, makkelijk te repareren of af te schuren bij schade of vervuiling en vooral ook: geluiddempend. Ik vraag me af hoe het hier moet geklonken hebben als de drukpersen draaiden .
Ook nog bewaard: de metalen trappen en rondgang van waarop je een uitstekend toezicht op de werkvloer hebt. Een paar kluisdeuren. Een enkele wastafel (de inktvlekken op de vloer laten er geen twijfel over dat handen wassen hier waarschijnlijk regelmatig nodig was) . Gigantische ramen in ondoorzichtig gewapend glas zorgden beveiligden de ruimtes waar de bladen met gedrukte biljetten werden geteld (Stel je voor: palletten vol geldbiljetten werden hier af en aan gereden! ). Industriële deuren met metalen stootranden sluiten de ruimtes af. Bakken vol charme, dit unieke gebouw!
Generation Brussels
Nadat ik de ruimte in me heb opgenomen, gaat mijn aandacht naar de kunstinstallaties die hier een plek vonden. De voormalige drukkerij dient tijdens dit Brussels Gallery Weekend immers als decor voor de moderne werken van de pas afgestudeerde artiesten van Generation Brussels: jonge kunstenaars die wonen en werken in Brussel, maar nog geen plek gevonden hebben bij een galerie.
Voor de selectie jonge talent ging curator Maud Salembier scouten bij kunstopleidingen zoals La Cambre of Parts. Enkele werken die me opvielen?
De reuzenkoppen in de installatie Karnavalo van de Turks-Belgische kunstenaar Shen Özdemir. Haar opstelling is een versmelting van twee culturen. Een samengaan van traditionele Turkse marionetten met Belgische reuzenfiguren of Gilles van Binche.
Erg passend bij het gebouw dat in een overgangsfase zit, is het werk van Jacques di Piazza, over de invloed van het vervloeien van de tijd op diverse materialen die telkens een link hebben met architecturale structuren.
Ook bij Marion Séhier is het veranderingsproces dat materialen ondergaan belangrijk. Met harsen, inkt, plaaster die op diverse materialen inwerken toont zij de processen van verandering. Mijn medebezoekster, die hier vroeger werkte, herkent direct de link met het chemische proces van de vele kleurige inkten die hier ooit de bankbiljetten (en vloer en machines) kleurden.
Veerle Melis focust eveneens op het creatieve proces. Ze studeerde textielkunst in Tiburg en in haar zoektocht als maker spitst ze zich toe op het creëren met touw. Een reusachtig kantwerk lijkt het wel, haar net waarin ze Mnemosyne (godin van het geheugen en herinnering) verbindt met Lete ( godin van de vergetelheid). Wij zien er ook een poëtisch zelfportret in.
Fascinerend zijn ook de aangevreten sculpturen die tot stand gekomen zijn door vochtindicatorvloeistof te laten inwerken op de kaders in metaal. Werk van Collectif Muesli.
Sculpture Factory
In de hal ernaast zien we nog meer hedendaagse kunst onder de noemer Sculpture Factory. Brussels Gallery Weekend gaf een aantal galeries carte blanche om hier monumentale sculpturen te tonen. Hier gaat het dan om werk van gevestigde kunstenaars.
We ontdekken vreemdsoortige maar fascinerende installaties zoals een industriële sculptuur met autobanden van Xavier Mary (Baronian) en een tien meter lang wandtapijt van Krsjt Studio (Galerie Dys), dat qua vorm wat lijkt op een afrollende papierrol op een drukpers. De Parijse Jeanne Vicerial toont via galerie Templon haar Darth Vader-achtige hogepriesters, gecreëerd met stof die uit een massa ultradunne glanzende draden bestaat. Het lijken wel haren, die zwarte draden – superverfijnd werk. Van Tatjana Wolska zien we een delicate geperforeerde hangende structuur die gemaakt is van plastic flessen en Schönfeld Gallery pakt uit met één van de Daffodils van Thomas Renwart.
Ondertussen ontdekken we ook de plek waar ooit de veelkleurige biljetten van de Nationale Loterij werden gedrukt. Soms is het ons niet helemaal duidelijk waar kunst ophoudt en de realiteit begint. Maar misschien is dat ook de bedoeling ?
Heel erg de moeite waard is dit Brussels Gallery Weekend in de voormalige drukkerij van de Nationale Bank in elk geval. En dat geldt zowel voor het gebouw als voor de kunstwerken die er te bewonderen zijn. Al doet een woordje uitleg wel wonderen bij de confrontatie met weer een andere originele (en bizarre) installatie :). Super dus dat het jong talent van Generation Brussels ter plekke aanwezig is.
En eerlijk gezegd – soms heeft die oude industrïële drukkerijvloer ook wel iets weg van een kunstwerk, niet?
Alle info op de website van Brussels Gallery Weekend.
Ook leuk om te lezen:
Casa de papel flashbacks 🤩🤩
Inderdaad! Massa’s extra bankbiljetten drukken ;)!
Indrukwekkende ruimten die natuurlijk prachtig geschikt zijn om er met kunst uit te pakken.
Blijft indrukwekkend toch die oude gebouwen met zoveel verhalen 🙂
Fantastisch hè! (Natuurlijk niet te vergelijken met Versailles 😉)