Logeren in La Muralla Roja van Ricardo Bofill

Een knalrood bouwwerk met geometrische lijnen, kantelen en trappen? Het lijkt wel alsof we verzeild zijn in een filmdecor, genre Squid Game.  Maar we zijn in Calpe (Alicanteà, Spanje. In het fascinerende seventies-complex  de ‘Rode Muur’.  Wij verbleven er een weekend in een AirBnb-appartement. Hoe het was? Fantastisch! Uniek om te logeren in de surreële ‘Muralla Roja’ (1973) van Ricardo Bofill. Eye-candy verzekerd!

Ligging

Een hoge rots, enkele honderden meters boven de zee. ‘De GPS slaat tilt als je het adres ingeeft’, gaf de verhuurster al mee. We kregen de tip om uit te kijken naar Xanadu, een opvallend groen vakantiecomplex van dezelfde Ricardo Bofill. In de bergop/bergaf-wijk La Manzanera.  En inderdaad, zien we daar niet na de zoveelste haarspeldbocht in de smalle straatjes, een soort blokkendoos van groene huisjes? Daar moeten we zijn! Ertegenover rijst het jongere broertje van Xanadu op, de Rode Muur, het fleurige en kleurige gebouw dat de ooit befaamde Ricardo Bofill hier in 1973 neerpootte.

Wij zijn superbenieuwd naar onze overnachtingsplek. De buitenkant ziet er alvast origineel en niet-alledaags uit!  Terwijl we uitstappen en de auto parkeren, ruist op de achtergrond onzichtbaar de zee.

Room with a view

Niet alleen het gebouw is moeilijk te vinden,  dat geldt ook voor het appartement. Want La Muralla Roja is een doolhof van trappen, patio’s, gangen – en dat alles nog eens op verschillende niveaus. Gelukkig blijkt ons appartement op de eerste verdieping te liggen. Toch betekent dit dat we al direct meer dan twintig hoge en steile betonnen treden moeten beklimmen. En dan is het zoeken naar de juiste deur. Verstopt in een nis.

Onze overnachtingsplek is klein maar knus. Ook binnen struikel je over de trapjes, niveauverschillen, en zijn er al dan niet verborgen nissen.  De zetels bevinden zich in een seventies- zitkuil. De Spaanse zon en zomerse hitte worden tegengehouden door kleine ramen. Omdat wij er in het late najaar zijn, is dat nu niet bepaald nodig. We zetten zelfs de verwarming aan.

Bij de eettafel kijkt een smal raam uit op een -hoe kan het ook anders- rode patio. Trappen en nissen verhullen gedeeltelijk de knalrode voordeuren van de overburen.  ‘Vandaag is rood’ denk ik, met Marco Borsato.

Maar onze blik wordt gezogen naar het enige grote raam in de ruimte: een binnenraam dat uitgeeft op een inpandig balkon. Een loggia met een ongelooflijk uitzicht ! Het lijkt alsof we een schilderij in onze woonkamer hebben.  De zee. En de rots van Calpe, de Peñon de Ifach. Mijn geluk kan alvast niet op.

Ronddwalen in een labyrint

Na uitgebreid over de balkonmuur gehangen te hebben, trekken we op verkenning in het gebouw. Wat een sensatie! Overal zijn er patio’s en trappen. In een wip zijn we elkaar kwijtgespeeld in dit doolhof.  Gelukkig bestaan er smartphones. We moeten meer dan een keer een berichtje sturen om elkaar terug te vinden terwijl we slechts  enkele meters van elkaar verwijderd zijn.

Soms lijkt het of we in een fort zitten,  een middeleeuws kasteel, maar meer nog doet het rood/roze/paars ons denken aan de rode medina van Marrakech, met de hoge gesloten muren waarachter riads met dakterrassen en patio’s schuilgaan. Ook hier zitten er vijftig woonunits verborgen in deze  stad-in-de-stad. Vijftig gezinnen die samen in dit kasteel wonen. En verbonden zijn via de groene binnentuinen en paden.

Van terracotta tot indigo

Tot mijn verbazing zijn de muren niet alleen rood, maar baadt het hele bouwwerk in een weelde van kleuren. Die nog blijken te kloppen ook.  Ik denk spontaan aan Willem Hussem :

zet het blauw
van de zee
tegen het
blauw van de
hemel veeg
er het wit
van een zeil
in en de
wind steekt op

Maar dan à la Bofill: neem het blauw van de zee, het rood van een vissersboot en de roze-rode-paarse-oranje tinten van de ondergaande zon…Een mediterraans vakantiepalet.

En zo dwalen we van  felrood naar zachtroze – als pionnen in een tetris-spel van trapjes, onverwachte hoeken en kanten,  doorgangen,  patio’s en planten.  We zoeken de weg naar boven, want daar is er een rooftoppool.  Gereserveerd voor bewoners die de sleutel hebben. Alleen … hoe geraak je er?  Als we de kleurenlogica volgen, moeten we via rood naar roze en paars  de blauwe kant uit?

Tetris en filmset

We klimmen naar omhoog en kruisen meermaals de schilders die hier hun handen vol hebben. Ik zie ze stiekem lachen met ons onbeholpen gedwaal.  Maar de blauwe muren en trappen leiden steeds hoger – we zijn op de goede weg! Met tussenin de mooiste uitzichten die zomaar voor het rapen liggen.

Opeens weerklinken de tonen van een gitaar in het trappenhuis. Een camera draait. We zijn niet de enigen die betoverd zijn door dit kunstwerk.

Engagement en ornament

En verder gaat het, omhoog. Ondertussen ontdekken en bewonderen we het ritme van de betonconstructie. Bofill ontwierp in zijn beginjaren wat hij de ‘ideale stad’ noemde. Een verblijfplek opgetrokken in eenvoudige materialen die ook een arbeider kon betalen (prefabbeton).  Gekruid met een flinke dosis durf en fantasie, en een mix van stijlen. Daarmee zette hij zich af tegen de heersende bouwmode. Na de strakke functionele vormen van Le Corbusier mocht het voor Bofill best wat meer zijn. Prompt werd hij tot grondlegger van het postmodernisme gebombardeerd. Bofill was wereldberoemd in de jaren zestig-zeventig, maar hij wisselde zo vaak van stijl dat er weinig herkenbare eigenheid overbleef. Op dit moment doet zijn naam slechts bij weinigen nog een belletje rinkelen. Maarhoe fascinerend is dit bijzondere complex!

Zwembad op het dakterras

Uiteindelijk zijn we boven. Een kruisvormig zwembad. Op het dak. Met  een fantastisch uitzicht over de omgeving:  de eindeloze zee, de ruwe kustlijn, de vele appartementen in de buurt en de witte huisjes tegen de berghellingen.  Hier heerst er rust. Vogels, lucht en water. En de speelse geometrische lijnen van Bofills architectuur.

Of we ook zwommen? Het zwemwater was  IJSkoud. In november heeft de zon hier heel wat van haar kracht verloren. Het bleef dus bij verlangend kijken. Als een kind naar een ijsje waar het niet bij kan.

Naar het strand

Vervolgens dalen we terug af. Naar beneden. Want daar lonkt de zee. Ondertussen verrassen weer andere doorkijkjes en uitzichtpunten ons.  Op de achtergrond ruist de zee.  Een zeemeeuw roept. En ergens hoor ik nog iemand op een gitaar tokkelen. Wat een feest voor de zintuigen!

i

Eenmaal beneden, volgen we het pad naar het strand aan de voet van de rots. Bij het afdalen zien we de restanten van de hippe strandbar waar ooit beroemdheden wilde sixties-feestjes hielden. Nu is de plek verlaten en enkel nog een lokale bezienswaardigheid. Graffiti en street art kleuren het vervallen gebouw. De sixties zijn voorgoed vervlogen.

Vastberaden draaien we het verleden de rug toe en nemen we het romantische pad bovenop de klif. De zon straalt en het licht weerkaatst schitterend over de Middellandse zee. We laten de fraaie rode citadel achter ons en lopen in een 10-tal minuutjes naar hartje Calpe waar de Penon de Ifach op ons wacht.

Ook leuk om te lezen:

• De nieuwe rozerode muren van cultuurhuis Z33
• Kerselare: een buitenissige brutalistische kapel
• Serralves Villa (Casa De Serralves) of art deco in Porto
• Licht, luxe en elegantie in de modernistische Villa Cavrois
• Een bijzonder staaltje modernistische architectuur van Huib Hoste
• Rinus Van de Velde en Henry van de Velde in Tweebronnen te Leuven
• Binnengluren in het art nouveau-paleisje van baron Solvay (Brussel)