Jarenlang sparen. Dat was wat advocaat Joris Lens begin 20ste eeuw deed om een woning te kunnen bouwen. Een woningĀ ontworpen door de vooruitstrevende modernistische Belgische architect Huib Hoste. In 1934-35 werd ze gerealiseerd. Vandaag is ze nog steeds in privĆ©-handen. De verfijnde woning staat ondertussen op de lijst van de ‘iconic houses’ waartoe o.a. ook volgende pareltjes behoren : Villa Empain in Brussel, La Pedrera in Barcelona, Villa Serralvez in Porto, en Fallingwater van Frank Lloyd Wright in Pennsylvania. Zowel interieur als exterieur zijn beschermd. Ik bewonderde het huis tijdens openmonumentendag. Zin om mee te kijken naar dit bijzonder staaltje modernistische architectuur van Huib Hoste?
Inhoud
De buitenkant: modernistische architectuur
Als ik het adres niet had gekregen, was ik er zo voorbijgereden. Het sobere en strakkeĀ modernistische huis inĀ vier lagenĀ zit geprangdĀ tussen twee hoogbouwblokken. Toen het huis gebouwd werd,Ā stond het hier alleen, op Schuttersvest nr. 1. Nu is het nr. 7.
Licht en schittering
Het panoramische raam op de eerste verdiepingĀ trekt me al direct aan. En springt in het oog. Wat moet het daarbinnen licht zijn! De knik in de gevel zorgt ervoor dat de zon al van ’s ochtendsĀ vroeg het huis binnenstraalt. En dat de bewoners een uitgebreid zicht hebben op de straat :).
Op de bovenverdieping ontdek ik een fijn zonneterras met luifel enĀ tuintje. (‘Huis met solarium’ staat er op de site van Erfgoed. ) DeĀ vlaggenstok ontbreekt nog, hoor ik van de huidige eigenaars, architect Jos Vandenbreeden en zijn partner. Dat is eenĀ toekomstprojectje. I.p.v.Ā de Vlaamse leeuw zal hier een vlag wapperen die verwijst naarĀ het baanbrekende tijdschriftĀ ‘Opbouwen’ dat architect Hoste oprichtte.
Ook de gevel staat nog op de projectenlijst: hij was oorspronkelijk bezet met fijne stukjes wit opaalglas. Het effect: één-en-al schittering in de zon. Op dit moment is hij gewoon wit geverfd.
De ramen zijn bijna honderd jaar oud: strak, elegant en in gietijzer.

Zwevende verdieping
Op de gelijkvloerse verdieping springt de ingang wat naar achter. Daardoor lijkt de rest van het huis te zweven. En doet het denken aan Le Corbusier’s principe van het ‘opgetilde huis’. De afgeronde muur nodigt je uit naar de voordeur en garagepoort. De steenrode tegeltjes verrassen. Eigenlijk waren hier oorspronkelijk feloranje tegels voorzien. Die ontdek je nu in … de badkamer! En de garagepoort is een unicum: het is de eerste kantelpoort in … Mechelen :). Zowel voordeur als garagepoort zijn nog origineel. Het geometrische rooster is tegelijkertijd mooi Ć©n functioneel. Dat belooft voor het interieur, denk ik bij mezelf!

Nog meer Le Corbusier
Gewoon afgaand op de gevel, zie je al dat Huib Hoste samengewerkt heeft met Henry Van de Velde en Le Corbusier. Het huis lijkt wel een illustratie van Le Corbusiers ‘5 principes’ uit ‘Vers une architecture’ (1921):
- Les pilotis: de kern van het gebouw staat op zuilen, vrij van de grond
- Le toit-jardin: balkons en dakterrassen vormen de overgang tussen binnen en buiten
- Le plan libre: een vrij in te delen grondplan zonder dragende binnenmuren dankzij skeletbouw
- La faƧade libre: ook de gevels bestaan niet uit dragende muren, zeĀ vormen een soort āgordijnā
- La fenĆŖtre en longeur: horizontale ramen, liefst over de hele lengte van de gevel
Rationele rust
In het modernisme heeft het functionele voorrang op de versiering. Na mijn bezoek aan het Hortahuis en Hotel Solvay, is het hier even wennen aan de soberheid, de geometrische basisvormen, het platte dak,… Heel verschillend, maar ook biezonder mooi en zelfs na bijna 100 jaar nog steeds ‘modern’.
MaarĀ ik ben reuzenieuwsgierig naarĀ de binnenkant van deze woning. Ook het interieur is beschermd, dus dat belooft!
Het interieur
We komen binnen inĀ de voormalige wachtkamer (van advocaat Joris Lens). Warme tinten en afgerondeĀ hoeken zorgen voor een fijne ruimte-ervaring. De afgeronde tegelplinten waren bovendien ook erg praktisch voor de huismeid die de boel schoon moest houden!


Aan de achterkant van het huis bevindt zich op de benedenverdieping het voormalige kantoor van de advocaat.
Doordachte kleuren
Daarna nemen we de trap naar boven. Hoste ontwierp niet alleen de woning, maar ook het meubilair en o.a. de trapleuning. In samenspraak met opdrachtgever Joris Lens koos hij het kleurenpalet voor het hele huis: plafonds altijd geel, de muren in zachte warme tinten op de noordkant, en in koude kleuren aan de zuidkant.

Licht en ruimte
De deur naar de woonruimte gaat open en …Ā de heleĀ kamer baadtĀ in het licht. De vensterstrook over de volledigeĀ breedte vanĀ de gevelĀ vervult haar functie uitstekend.
Aan de binnenkant zijn de ramen groen geverfd zodat ze één geheel vormen met de bomen waar ze op uitkijken. De bewegende delen kregen een geel kleurtje.

zwevende kasten in prachtig hout, glas en chroom spiegelen en maken de ruimte optisch groter
Designmeubilair
En dan het meubilair! Opvallend en vaak nog origineel en ontworpen door Hoste zelf.
In sommige gevallenĀ zijn deĀ meubels gerestaureerd volgens de oude plannen en ontwerpen.Ā Zoals de lage bank waarvoor, op basis van een oud staal dat de kinderen Lens nog hadden, de stof opnieuw geweven is.
Of soms zijn de objecten wel van de hand van Hoste, maar komen ze uit zijn andere woningen, zoals het salontafeltje met de zwarte tegeltjes (uit het Zwart Huis in Knokke).
Oog voor detail
Opvallend is ook met hoeveel passie Jos Vandenbreeden en zijn partnerĀ de architecturale nalatenschap van Hoste proberen in ere te herstellen.Ā Sinds de aankoop van de woning,Ā 16 jaar geleden, lijken ze zich obsessief verdiept te hebben inĀ Hoste’s oeuvre.Ā Omdat het werk van Huib Hoste uitstekend gedocumenteerd is, hebben zij voor bijna elk klein detailĀ onderzocht wat de oorspronkelijke keuze van de architectĀ en de opdrachtgever (want soms verschilde die) was. Muren, vloer, glasplafonds,Ā trapleuningen, glazen deuren: dit huis is ƩƩn groot project, concludeer ik.Ā Het meubilair werd opgespoord, gerestaureerd, verkoopzalen werden platgelopen. En wat niet terug te vinden was, werd aangevuld metĀ passende ontwerpenĀ in dezelfde stijl, zoals de ‘Grand Confort’ fauteuils van Le Corbusier.


Functionaliteit van het modernisme van Huib Hoste
De eigenaars praten honderduit over deĀ 101 kleine en grote details in de ruimte. Ze hebbenĀ allemaal een functie: de glazen kastdeuren zorgen voor reflectie van het licht, de houtpatronen op de kastenĀ stralen dynamiek uit, net als de dansende hoogtelijnen van kasten en lambrisering, de radiators onder het raam zijn tegelijkertijd ‘windowseats’ , als je frontaal naar de radiatoren kijkt, zie je dat zeĀ afgedekt zijn met een metalen plaat die de ruimte weerspiegelt en optisch vergroot, er is een klein ochtendzitbankje in de oostelijke hoek bij het raam, de glazen vouwdeur die het salon van de eetkamer scheidt vergroot de ruimte, de ingebouwde kastenĀ naast de verwarmingskoker hebben een plekje waar de wijn kan chambreren,…





Huib Hoste: principes van zijn architectuur
Hoste was blijkbaar iemand die zo zijn overtuigingen had -maar geldt dat niet voor elke architect? š -. Enkele voorbeeldjes?
- In een woonruimte hang je geen versiering aan de muur. Als je iets aan de muur hangt, dan moet het echte kunst zijn – alleen in de kinderkamersĀ zijn reproducties toegelaten.
- Bloemen en planten horen niet in huis, je zorgt ervoor dat de natuur via de ramen, reflecties en terrassen in contact is met het huis en zijn bewoners.
- Je hangt geen gordijnen voor de grote vensterstroken, alleen een brise-vue is toegelaten. Bedoeling is dat het buitenlicht het interieur van de woning rijkelijk verlicht overdag en dat ’s nachts het licht uit de woning naar buiten straalt.
Keuken en kamers
We zijn ondertussen aangekomen in de keuken. DatĀ is een smal gangetje naast de eetkamer, en daar zie je dat wonen in een beschermd monument ook af en toe een ‘offer’ vergt. Piepklein is ze, maar wel praktisch, want alles is dichtbij. Ook alĀ is er slechts plaats voor een dwerg-koelkastje.
Daarna trekken we naar boven. De kamers zijn sober en functioneel: ze zijn bedoeld om te slapen, er kan dus alleen een bed in. Met wat moeite nog een kast ook. Ik bewonder het kleurenspel van de muren. En de trapmozaĆÆeken onderweg.


Kennismaking met de tuin
Daarna dalen we terug af naar de eetkamer. Die geeft uit op het heerlijke terras, dat rust op het advocatenkantoor van de benedenverdieping. Ook de tuin van de woning is beschermd. Wat een weelde!
Als we weer in de hal staan, tuiten mijn oren bijna. Ik bedenk dat erĀ zo veel verhalen te vertellen zijn over deze woning! Ā Ik ben in elk geval nieuwsgierig geworden naar ander werk van Huib Hoste.
En wat de Joris Lens-woning betreft: de eigenaars hopen op termijn de woning watĀ vaker open te stellen voor bezoek. Binnen de perken van het haalbare natuurlijk, want uiteindelijk wonen ze hier ook echt. Ze dromen ervan 4 keer per jaar, en later zelfs maandelijks, de deuren voor het publiek te openen. Meer info vind je op hun facebookpagina.
NB. En als je naar Knokke gaat… misschien is het Zwart Huis ook de moeite? Laat het me weten! Ik ben in elk geval stevig fan geworden van de modernistische architectuur van Huib Hoste!
Tot volgende week!
Ook leuk om te lezen over modernisme en art deco:
- over Rinus Van de Velde en Henry van de Velde in het Tweebronnengebouw in Leuven (modernisme)
- eenĀ bezoek aan het Guggenheim van Lloyd Wright in New York
- Leuven Mindgate in de verborgen parel, het Comeniushuis in Leuven (art deco)
- Licht, luxe en elegantieĀ in de Villa Cavrois bij Roubaix (art deco)
- villa Empain in Brussel, art deco
- Ā moderne architectuur spotten in LuikĀ
- Serralves Villa (Casa De Serralves) of art deco in Porto
- laatste bezoek aan de iconische citroëngarage in Brussel (modernisme)
- een expo in Oostende enĀ de modernistische Grote Post (ex-postgebouw, nu cultuurcentrum)
- helicopterview overĀ New York vanuit de Top of the Rock-toren (modernisme)
Of liever genieten van een citytripje Mechelen?Ā

Oh, echt mooi! Krijg er meteen hetzelfde warme gevoel bij als in 2017 toen wij in Waregem met villa Gaverzicht een mooie ontdekking deden (http://mamamayapost.opendevelopment.be/villa-gaverzicht-waregem/)
Wat een leuke post! Ik had nog nooit van de man gehoord… Mechelen is zo dichtbij en ik wist helemaal niet dat daar een “iconic house” stond! Het zwarte huis in Knokke ken ik wel, maar ook nog nooit binnen geweest
Ongelooflijk hƩ, vlak onder onze neus ?. Weer iets nieuws ontdekt!
Inderdaad! Inspiratie opdoen bij anderen, dat vind ik zo fijn aan bloggen
Hey Ria, wat een verrassend toeval! Ik had geen idee hoor!
Wauw, die kastjes! Ik kan het me voorstellen. Ook een tafel gezien met erg mooi blad en zoals je zegt: prachtig patina!
De rijwoning in Mechelen is niet groot, maar er is nog wel veel van het origineel bewaard of terug in ere hersteld. De moeite!
Nog nooit gehoord van deze man, maar zijn optrekje bevalt me wel!
Hij komt ook pas de laatste jaren weer in de belangstelling. Soms wordt een bepaalde stijlstroming pas geapprecieerd als er een zekere tijd over gegaan is, en enkele generaties.
Leuk om via je blog in deze mij zo vertrouwde stad in het Huib Hoste ‘iconinc house’ te kunnen binnen kijken. Je beschrijving ondersteund door de mooie foto’s levert een mooi totaalbeeld van de woning op.
Fijn dat je mee ervan geniet!