Op kasteelbezoek in Laarne

Kastelen: ze spreken altijd tot de verbeelding. En zeker voor fans van monumenten en erfgoed zoals ik.  Afgelopen weekend ontdekten we tijdens onze rit naar West-Vlaanderen een geweldige waterburcht bij Gent.  Die in de 16-17de eeuw berucht was voor de heksenprocessen die er gehouden werden. Het interieur van het kasteel kan je bovendien bezoeken, dus:  tickets besteld en op weg! Op kasteelbezoek in Laarne.

Onderweg

Bij  Merelbeke verlieten we de E40 richting Laarne, een plek waar ik als Brabander eerlijk gezegd nog nooit van gehoord had… Onderweg kregen we nog telefoon van het bezoekerscentrum: het was erg druk maar als we precies op het aangegeven uur konden komen, paste het net om het kasteel te bezoeken. Het slot was immers die dag voor het eerst weer open voor het publiek. Persoonlijke service: 1-0 voor het kasteel van Laarne!

Kerk en kasteel

Een keer de gemeentegrenzen overschreden, volgden we de typische bruine bordjes en zochten we Eekhoekstraat 5. We kwamen in een villawijk terecht, bij een doodlopende straat. Dus rechtsomkeer en de hoofdbaan gevolgd naar het dorp. Een beetje gefoeter in de auto. En reikhalzend turen tussen de bomen. Tot we er plots nog onmogelijk naast konden kijken. Pardoes belandden we midden in het dorp met aan onze rechterzijde een  gigantisch omwald slot – slotgracht incluis – en links één rechte dreef naar de kerk van Laarne. Kerkelijke en wereldlijke macht op één lijn. Wauw!

Parkeerplaats zoeken even verderop en dan via de poort en het voorplein – met 4 paviljoenen en een patroon van onaangetaste buxushaagjes- naar de ingang van het kasteel. Ondertussen lees ik dat er hier rond 1200 al een paalconstructie stond en een oorkonde maakte rond 1284  al gewag van het ‘Hof van Laarne’. Een kranige oude dame dus, dit waterslot. Eat that, kasteel van Horst!

Binnen ontsmetten we onze handen en zetten we ons mondmasker op, zoals gevraagd. Ik begrijp ook waarom: het kasteel is groot, maar tegelijkertijd is het een doolhof van trappen, kleinere kamers en gangen. In de kleinere ruimtes kan je moeilijk met meer dan 10 mensen tegelijkertijd binnen.

We krijgen een moviegids die als een molensteen om onze nek hangt – echt. Kwestie van je in te leven in de heksenvervolgingen, waarschijnlijk :). Ondertussen kan ik niet wachten om mijn ogen de kost te geven: de oude oneffen zwart-witte vloerplavuizen, de welfsels en schilderijen, de doorsteekjes en gangen… ze lokken me verder. We volgen het genummerde parcours van het videoverhaal, maar wat mij betreft was een audiogids voldoende. Er is zo veel te zien in het kasteel dat ik maar met een half oog naar de videogids -hoe goed gemaakt ook – tuur.

Kasteelbezoek

Na de eerste kennismaking met het interieur, mogen we al bijna direct verder naar buiten, naar de voormalige binnenplaats van de burcht. Dat is nu een sfeervol omwald tuintje, waar je een goed zicht hebt op de oude donjon en de later bijgebouwde verblijfsplekken.

In het binnenhof prijkt nog een 18de eeuwse schandpaal en evenmin ontbreekt er de onvermijdelijke waterput.  Als ik even later onder de achterpoort doorstap, zie ik al helemaal het zware ijzeren valhekken, de valbrug en de kantelen voor me die het kasteel vroeger sierden. Wat een prachtplek. Geen wonder dat de mooie en rijke Hélène Fourment, weduwe van Pieter Paul Rubens, hier graag verbleef nadat ze hertrouwde met de machtige graaf van Bergeyck, eigenaar van het slot. Ze kon trouwens kiezen, want de familie de Brouchoven de Bergeyck bezat wel meer leuke optrekjes in de Nederlanden. Niet zover van Laarne is er zelfs de waterburcht van Beveren (filmdecor in de serie Kapitein Zeppos), het familieslot van de Bergeycks. En o ja, dan was er nog hun paleisje op de Meir in Antwerpen natuurlijk.

Salons, kelders en de vierschaar

Na de verkenning van het sfeervolle binnenhof, dwalen we verder door de geschiedenis en de zalen, gangen en kelders van het kasteel. De keuken met de reusachtige haard. De kille voorraadkamer in de donjon die later ook diende als cel voor de vrouwen die hier in 16de en 17de eeuw wachtten op hun heksenproces. De kapel met de resten van prachtige 14de eeuwse muurschilderingen en het binnenraam van waaruit de kasteelheer rechtstreeks de missen volgde… Allemaal heel interessant en leuk om te zien!

We kuieren door de gangen, genieten van de doorkijkjes naar binnen en naar buiten, luisteren naar de verhalen over de heksenprocessen. Die blijken voornamelijk verhalen over macht en machtsmisbruik te zijn. Waarin de toenmalige kasteelheer geen al te zuivere rol speelde. Hij kwam maar al te graag de zittingen van de vierschaar (folteringen incluis) bijwonen als er iemand van hekserij verdacht werd. De eigendommen van de veroordeelden werden immers verbeurd verklaard en kwamen in het bezit van … de kasteelheer.

De rechtszaal bevindt zich in de torenkamer van de donjon. In twee hoeken zie je nog twee gevangeniscellen. De heren van het leenhof en een beul beslisten hier over leven en dood.

Trappen, kamers,salons

Toch is het niet alleen gezapig rondslenteren tijdens ons kasteelbezoek in Laarne. We doen ook wat fitness dankzij de ettelijke trappen. Naar beneden, maar ook naar boven. Daar bewonderen we sjieke slaapkamers, alhoewel een bed in vroegere tijden blijkbaar overal kon staan: het was een statussymbool. Daardoor was het in de 17de eeuw vaak het duurste meubelstuk in huis. En dat mocht zo veel mogelijk getoond worden. Het stond dus meestal op een opvallende plaats,  zoals … in de ontvangsthal! Ik denk direct aan Lodewijk XIV en het kasteel van Versailles. Volgens boedelbeschrijvingen uit de 17de eeuw stonden er in Laarne een 10-tal bedden verspreid over het ganse kasteel. Voor ons nu toch wat minder voor de hand liggend.

 

 

Daarna komen we bij een zwaar beveiligde kamer: hier bevindt zich één van de grootste zilververzamelingen van België. Dankzij een schenking aan de Koninklijke Vereniging der Historische Woonsteden van België, de huidige eigenaar van het kasteel. Het slot herbergt dus ook een echte schat!

Tot slot werpen we nog een blik op de ridderzaal, de pronkruimte van het kasteel, waar eertijds dure harnassen en al even kostbare wandtapijten tentoon gesteld werden. In de zomer althans. ’s Winters was het immers veel te koud in het slot. Dan verhuisden de bewoners naar Gent. Wandtapijtjes oprollen, kleedkoffers verhuizen, en klaar was kees.

Over de winters in Laarne kan ik  niet meespreken, maar wat de zomer betreft: dan is het zalig om er op kasteelbezoek te gaan…

TIP: in de buurt zijn heel wat serres van begonia- en azaleakwekers. Je kan de fietsroute langs begoniavelden downloaden die start aan het kasteel. In de omstreken van Gent vind je ook nog een azalea- en rhododendron-fietsroute.  Voor actieve plantenliefhebbers! Check de verschillende fietsroutes rond Gent hier. 

Ook leuk om te lezen:

• Een bezoek aan het kasteel van Versailles
• Over een blinde hertog, zijn kasteel en de Arenbergs te Heverlee (Leuven) 
• Flaneren in de kasteeltuinen van Landgoed Ter Middachten
• Een rondleiding in het excentrieke Sint-Hubertus Jachthuis op de Veluwe