“De maan schijnt op de YuMei-berg, een boordevolle schaal.

Haar glans vloeit in de oeverdamp en wordt daar droef en vaal.

Lang leefde ik met u in deze stad. Vannacht moet ik weer varen.

Soms heeft een mens volmaakt geluk, maar kan het niet bewaren.” (J. De Vuyst, naar een Japans gedicht)

 

Gemis is van alle tijden. En van alle mensen.

In de oude pastorie van Wilsele-Dorp loopt er een kleine expo rond dit thema. Negen kunstenaars tonen hun interpretatie van ‘gemis’. En van het verlangen waarin gemis vervloeit. Verdriet wordt dan een warme adem van voorzichtige hoop. Isolement wordt een uitkijken naar verbondenheid en heelheid.

Het begin

De aanleiding voor de expo was een piëtabeeldje uit Séron, met open armen, maar zonder kind. Gemis en verlangen in één gebaar. Marc Dugardin schreef er een beschouwing bij. Die inspireerde Leni Creuwels van het Hannah-Huis in Herent en Danielle Matthys, Leuvens kunstenares, tot de expo in de oude pastorie van Wilsele. Ze brachten negen kunstenaars samen, die elk in hun eigen taal gemis en verlangen verbeelden.

Als ik bij de pastorie aankom, wuiven de terracotta vredesklaprozen van de betreurde Anita Huybens me toe.  Een blijvend verlangen naar dialoog en vrede.

De kunstenaars en hun werk

Op het binnenkoertje ontmoet ik Leen Hellinckx en Danielle Matthys. Danielle neemt me mee op sleeptouw doorheen de expo.

In een bijgebouwtje op de binnenkoer draait het dromerige video-drieluik van Jan Scholiers : een klein meisje / een Eurydice die haar geliefde verliest /en de bejaarde Louise Bourgeois die vrede lijkt gevonden te hebben: ‘faire le tour de la maison me fait beaucoup de bien’, zingt ze. Ik mijmer over wat het leven mij al geschonken heeft aan lief en leed. En hoe ik erop terugkijk.

Fons Van Tricht puurt gemis en verlangen uit in organische keramieken vormen. Monumentaliteit en kwetsbaarheid, ruwheid en uiterste egaalheid, eb en vloed, yin en yang, ze wisselen elkaar af, zoekend naar evenwicht.

urnen/vazen/offerschalen op het oude altaar door Fons Van Tricht

Leegte

Het gemis aan en onvermogen tot communicatie is schrijnend aanwezig in het werk van Danielle Matthys. Haar personages zijn elkaar zo nabij, raken elkaar, maar keren elkaar de rug toe. De ander is een blinde vlek. Gezichten verworden tot pijnlijke maskers of leegte.

Boven de schouw vervagen ondertussen de exotische bloemfragmenten van Shuktara Momtaz. Heimwee naar exotische overvloed en een weelderige natuur vol kleur.

Leen Hellinckx combineert foto’s, grafisch werk en schilderijen van echte en imaginaire landschappen. Leegte en eenzaamheid staan tegenover warmte en kleur. Ze wisselen elkaar af en vullen elkaar aan. Want leegte kan ook ‘ruimte’ betekenen…

Op een tafel schreeuwen twee beeldjes van Gerda Lagrou zwijgend hun gemis uit. Ze kunnen elkaar geen troost bieden.

Gemis

Ondertussen wachten op zolder de gehavende nomaden van Pollie Gregoor. Pollie verzamelt tijdens zijn trektochten uiteenlopende materialen en verwerkt ze in zijn figuren, die net als hij ’trekkers’ zijn. Ze hebben geen armen, alleen benen. Altijd onderweg. Hun leven en geheimen dragen ze met zich mee. Overeind blijven, afscheid nemen en weer doorgaan. Zoals ieder van ons.

Aan de andere kant van de zolder toont Roosje Chini haar robuuste en tegelijkertijd beschadigde donkere schalen… met witte veertjes erin.  Een reeks vrolijke schilderijtjes weerspiegelen haar ongerealiseerde meisjesdromen. Afscheid nemen van wat was en in dankbaarheid verdergaan. Respect voor zoveel veerkracht!

Gemis en verlangen in de jeugddromen van Roosje Chini.

Voor altijd weg en toch niet verdwenen:Roosjes moeder. Gemis en verlangen: dit zijn de dingen die niet overgaan.

In verwondering en bewondering verlaat ik de oude pastorie. Is gemis verlangen? Wat kan de pijn van het gemis verzachten? Marit Kathriner, uit een familie van oorlogsvluchtelingen, twijfelt niet aan het antwoord. Haar abstracte werk ‘Umarmung’ vat alles samen. Nabijheid, warmte, hoop, aarding.

In gedachten verzonken fiets ik naar huis.

Deze interculturele tentoonstelling is nog te bezoeken tot eind september 2018.

Ook fijn om te lezen:

• Beklijvende expo in Meldert: Cicatrices
• Op ontdekking in het Hof van Busleyden, nieuw stadsmuseum in Mechelen
• Uit-tip: decoratieve kunst in art deco-villa Empain te Brussel
• Markus Schinwald in museum M Leuven
• Wat maakt het beroemde Kröller-Müller Museum zo bijzonder?
• Een street art fietsroute in Leuven