Op de grens tussen winter en lente is het extra genieten als de zon schijnt. Tijd om naar buiten te trekken dus! Voor een combinatie van natuur en geschiedenis in eigen streek togen we naar één van de mooiste wandelroutes van Vlaams-Brabant. We gingen wandelen langs de Antitankgracht in Haacht. Vlakbij de prachtig meanderende Dijle. Een stukje geschiedenis, een stukje natuur, een stukje dorp. Zo’n 11 km lang. Meer moet dat niet zijn. Buiten modderbestendig schoeisel dan.
Sluiswachtershuis of gevechtsbunker?
We vertrekken aan de kerk van Haacht. Want ik wil zo snel mogelijk het historisch erfgoed zien. Een antitankgracht – hoe vreemd is dat toch?
Al na enkele meters buiten het dorp ontdekken we de eerste restanten van het plan uit de jaren ’30 om België te beschermen. Na de hevige gevechten in het Hageland tijdens de Eerste Wereldoorlog was men hier als de dood voor een dreigende tweede doortocht van de Duitsers.
In rechte hoeken snijdt een brede gracht ons de pas af. Aan één kant is ze verstevigd met een muur van beton. En even verderop staat een bunker. Eén van de 400 bunkers langs deze linie. Een stukje van de oorspronkelijke beschildering is nog bewaard: een misleidend bakstenen effect met raampjes en deurtjes moest de indruk wekken dat dit een sluiswachtershuisje was!
Ironisch genoeg kan het plaatje even verderop niet idyllischer zijn: langs de sterk meanderende Dijle genieten fietsers in 2021 van een heerlijk zondags tochtje in de zon. Even worden we verleid om een ommetje te maken langs de glooiende oevers. Maar al snel keren we terug naar ons oorspronkelijk doel. We verlaten bij een afslag het jaagpad en dalen de trappen af richting Antitankgracht.
Belgische verdedigingslinie
De Antitankgracht van Haacht maakte deel uit van de zogenaamde KW-lijn. Dat was de Belgische verdedigingslijn (tegen Duitsland) uit de jaren dertig. Ze sloot aan op de verdediging rond Antwerpen en liep van Koningshooikt tot Waver, met verlenging naar Namen. Alleen werd de verlenging naar Namen nooit gerealiseerd. En waren de Duitsers de Belgen te slim af…
De Antitankgracht in Haacht dateert uit 1939 en we zien nu nog de 3 km lange betonnen muur ( 3.5 meter hoog). Bovenaan is die 80 cm breed, onderaan 2.5 meter. Hier moeten wel wat kubieke meters beton in gekropen zijn!
De combinatie van de gracht met de rijen gevechtsbunkers, de natuurlijke antitankhindernis van de Dijle tussen Haacht en Keerbergen en de mogelijkheid om het laagland rond de Dijle onder water te zetten leken in 1939 een afdoende verdediging tegen een mogelijke inval van de Duitsers. Helaas besliste de geschiedenis er anders over.
Maar ondertussen is dit uitzonderlijk stukje Belgische geschiedenis wel bewaard gebleven. Het is nu erfgoed en een beschermd monument. De Antitankgracht vormt een heerlijke wandelroute!
Wandelen langs de Antitankgracht
Als we verder stappen zien we, buiten de betonnen steunmuur, ook soms nog ijzeren afrasteringen en hier en daar kleine sluizen. Er zijn ook onderaardse hevels , die verdeeld zijn over de ganse lengte van de gracht. Die sluizen en hevels staan in verbinding met de kleinere grachten en afwateringsstelsels van de omgeving.
We zijn helemaal omringd door weiland als we richting Werchtersesteenweg stappen. Achter de terreinen van Rock Werchter benen we door naar het Haachts Broek.
Onderweg lezen we op infoborden over de geschiedenis van de Antitankgracht en er zijn ook luisterfragmenten via QRcode.
Haachts Broek: fantastisch natuurgebied
De wandelroute langs het oorlogserfgoed doorkruist ook het Haachts Broek. Vogels tsjirpen, kikkers kwaken. Dit waterrijk land is prachtig gewoonweg! Net omdat de gronden zo laag gelegen zijn, werden ze nooit bebouwd.
We wandelen langs comfortabele wandelpaden, maar als je Wespelaar nadert, wordt het avontuurlijker. De smalle knuppelpaden zorgen er nog net voor dat je droog blijft. En wie is er vies van een beetje modder?
Fantastisch is het wel om de halfverdronken bomen en weilanden om je heen te zien! Het lijkt wel of je hier in een andere wereld bent, en dat vlakbij Leuven. Vogels, insecten en amfibieën zijn hier heer en meester. Het schouwspel van licht en schaduw, het zachte wiegen van het riet, de reflecties van grassen en bomen in het water, de stilte … het maakt van deze wandeling een zinnenstrelende ervaring!
Praktische info: de route van de Antitankgrachtwandeling loopt langs de volgende knooppunten: 5 – 50 – 52 – 54 – 55 – 56 – 58 – 501 – 515 – 516 – 53 – 51 – 5, is 11km lang en ze maakt deel uit van het wandelnetwerk Demer en Dijle.
Ook leuk om te lezen:
Wat een prachtige wandeling. Zo idyllisch en rustig.
Echt zalig! En dat moerasland: prachtig! Andere wandelaars moesten wachten omdat ik maar foto’s blééf nemen op dat knuppelpad 🙂
Je had koffie moeten komen drinken! Ik woon op een 800 m van één van de startpunten van de antitankgracht! Koffie buiten dan met corona 🙂
😲Echt? O! Had leuk geweest om kennis te maken! Moeten we mss toch eens doen op een mooie lentedag?
Zeker!
Mooi daar. En een interessante geschiedenis. Hier in het Margijsbos staat ook nog een restant van die Hoofdweerstandsstelling waar ook de Antitankgracht deel van uitmaakt.
Wauw straf! Fascinerend toch, die geschiedenis!
Deze staat nog op het programma, wel de Lipsewandeling daar gedaan.
Die hebben wij dan weer nog niet gedaan😊. De moeite?
Ja toch wel
Bedankt voor de tip!👍😊
Leuke wandeling. Ben altijd onder de indruk van die bunkers als je bedenkt wat daar allemaal gebeurd is. Geloof dat ik deze wandeling maar opsla. Wie weet als we in België komen.
Het lijkt soms zo veraf, die oorlog, maar tegelijkertijd is het allemaal nog niet zo lang geleden. Bevreemdend! Fijne zondagavond nog!
Adembenemend alweer, dank daarvoor. En, tussen haakjes, er is een heuse danseres aan jou verloren gegaan 😉
🤣🤣🤣
Ah, een van de projecten waar wij (allez, mijn collega’s van de andere kant van ’t land) hebben aan meegewerkt: https://www.vlm.be/nl/projecten/Paginas/Antitankgracht.aspx
Ik heb er in elke geval van genoten;)! Werk je voor de provincie?
Neen Vlaamse overheid, maar provincie is vaak partner bij de inrichtingsprojecten die we uitvoeren 🙂
Heerlijk om je enthousiast verslag met mooie foto’s te lezen. Dichtbij, nu nog onbekend voor mij, maar het gaat bemind worden.
Heerlijk zo een enthousiast verslag met mooie foto’s!! Om bij het volgende mooi weer te doen. Bedankt!
Fascinerend toch, die antitankgracht pardoes in de weilanden! En ik was zelf ook verrast door het modderige maar prachtige moerasland bij Wespelaar. Hopelijk kan je er snel van genieten😉!
Onze buurman heeft zo’n bunker in zijn tuin. Fascinerend stuk dorpsgeschiedenis.
Ongelooflijk toch! Dat zo’n dorp in het Hageland zo betrokken was bij de Belgische geschiedenis!
Ooo leuk! Ik wilde deze wandeling (of enfin toch in die kanten) dit weekend doen maar we zijn uiteindelijk niet geweest. Nu kan ik gewoon jouw route overnemen voor een volgende keer!
Ik zag dat je er ondertussen geweest bent? Mooie wandeling, vond ik!
Jaaa! Zot eigenlijk dat ik er nog nooit eerder was geweest. (Wel met de fiets, maar natuurlijk niet in het natuurgebied zelf.) Echt de moeite!
Ha fijn dat je het ook leuk vond!