Wandelen langs kerk, kasteel, kapel en akkers in Leefdaal

…is een Vlaams-Brabants dorp – deelgemeente van Bertem – gelegen in de Voervallei tussen Leuven en Brussel. De naam zelf zou van twee Keltische woordstammen afgeleid zijn en zoveel betekenen als ‘Vallei van de Voer’…wat ons dus helemaal logisch lijkt!

We vertrekken aan de Sint-Lambertuskerk van Leefdaal (die jammer genoeg gesloten is) en voelen ons direct in ons sas in de Kasteeldreef achter de kerk. Niet alleen omdat hij erg mooi oogt in de herfst, ook omdat het vooruitzicht straks het kasteel te zien heel aanlokkelijk is. Niets romantischer toch dan zo’n burcht of waterslot? #inmijnnopjes.

Kasteel van Leefdaal

De prachtige lindendreef verbindt kasteel en kerk. Niet toevallig ooit allebei de machtigste instanties van het dorp. Wat een glorieuze kerkweg voor de kasteelbewoners ook! Maar gelukkig kunnen wij nu ook genieten van dit rijkelijk omzoomde pad dat naar de Voer en het kasteel … voert. Blijkt dat we het slot daarnet moeten voorbijgereden zijn, want het het kasteel verschuilt zich in het struikgewas naast de toegangsweg tot het dorp. Niet dat het bepaald onopvallend is. Want als we het pad langs de Voer volgen, kunnen we tussen de struiken door het slot van de Graaf de Liedekerke in zijn volle glorie bewonderen. Geen klein bier!

Renaissancekasteel

Het kasteel is een eerbiedwaardig oudje – of heeft toch respectabele grondvesten- zelfs in de late middeleeuwen (12de eeuw) was er hier al een ‘heerlijkheid’.  De kelders en de grondvesten van de stevige donjon herinneren nog aan die periode. Van een slotgracht is niets meer te bespeuren, al is er hier in de buurt water genoeg en staat het slot duidelijk op een heuvel te midden van lager gelegen grasland. In gedachten reis ik terug in de tijd…

Het slot is nu vooral een renaissancekasteel dat door de verschillende adellijke bewoners telkens verfraaid en aangepast werd. De prinsen de Merode huisden hier, evenals de graven de Brouchoven, en vanaf 1775 was het kasteel eigendom van de graven de Liedekerke. En dat is het nog steeds. Binnen een kijkje nemen is dus geen optie: dit is nog altijd privé-domein. Fieuw!

Achter het kasteel vang ik wel nog een glimp op van keurig gevormsnoeide taxussen – misschien was er ooit wel een Franse tuin?

In het Voerdal

We besluiten het pad langs de kasteelvijver en de Voer te volgen, naar het gehucht Sint-Verona.  De Voer slingert zich romantisch tussen kasteelpark en enkele verwilderde achtertuinen door en dan belanden we terug tussen de huizen en bevinden we ons zowaar opnieuw in de Dorpsstraat. Wij die dachten in een afgelegen hoek van een park verzeild geraakt te zijn! Het kasteeldomein strekt zich duidelijk uit van aan de Tervuursesteenweg tot gewoonweg middenin de dorpskern.

Sint-Verona en haar sarcofaag

Van Sint-Verona had ik eerlijk gezegd nog nooit gehoord. En nog minder van de Sint-Veronakapel in Leefdaal. Toch is er een hele wijk naar deze Merovingische Duitse heilige genoemd. Meer nog: ze zou hier in – godbetert-  Leefdaal zelfs begraven zijn. En ze werd hier stevig vereerd. In de kapel die op een kleine hoogte boven de huizen uittorent.  Daar bevindt zich al eeuwenlang een sarcofaag van een hooggeplaatste persoon uit de Merovingische periode. De enige echte Verona?

Meer over het leven van Sint -Verona.

Sint-Veronakapel

Als we de kapel betreden, merken we direct dat ze dateert uit lang vervlogen tijden. Ze is klein en knus en we herkennen de typische romaanse bogen.  Blijkt dat er hier al voor de 9de eeuw een Karolingische of Merovingische begraafplaats was. Daar werd in de 9de of 10de eeuw een kapel op gebouwd, een soort rechthoekig zaaltje. 100 jaar later kwam er een robuuste westertoren bij en nog later ook 2 zijbeuken. De kapel was oorspronkelijk een Heilig Kruis-kapel, maar al in de 14de eeuw vereerden de parochianen hier de heilige Verona. De Verone(‘Sint-Froene’)wijk kan prat gaan op één van de oudste kerkjes van de hele Voervallei! En nog altijd is er hier een tweewekelijkse gebedsdienst voor de parochianen.

Sint-Veronabron

In de middeleeuwen was ‘Vroeienberg’ of ‘Veronenberg’ zoals de wijk toen heette, een populair bedevaartsoord. En dat had niet alleen te maken met het vermeende graf van Sint-Verona. Bij de passage van de heilige abdis op weg naar het graf van haar broer in Lembeek, vroegen twee pelgrims haar om water. Verona tikte met haar staf op de grond en plots ontsprong er een heilige bron waarvan het water genezende krachten had. Voor tandpijn, angsten of koortsen … één adres! Tot de Tweede Wereldoorlog kwamen bedevaarders hier hun bidonnetje vullen.

Wie nu nog de bron wil zien, zoekt het wit gemetselde gebouwtje op het voorplein van Dorpsstraat 283… Ik moet je wel waarschuwen: een teleurstelling! En geen haar op je hoofd dat eraan denkt om hier nog heilig water mee te nemen. Heel jammer.

Holle wegen en hoogplateau

Na ons bezoek aan de kapel besluiten we onze duit in het zakje van de volksdevotie te doen en de Sint-Veronawandeling te volgen. De Veronawijk laten we achter ons en we trekken de velden in.  De route slingert zich veelbelovend via de prachtige Brabantse hollewegen naar het hoogplateau tussen Bertem en Leefdaal.

In een wip (of toch bijna) staan we tussen de vers omgeploegde akkers  en genieten we van een uitzicht om ‘u’ tegen te zeggen.  Kleine groepjes bomen of een enkele oude eik – een bakenboom voor reizigers langs trage wegen – tekenen zich af tegen de horizonlijn. Enkele late herfstvogels vliegen kwetterend op en haasten zich naar hun nest.  Een gravelbiker zwoegt op een eenzaam verhard pad.  En verder… ligt de wereld aan onze voeten.

Zonsondergang op het leemplateau

Ondertussen is het al laat in de namiddag geworden. De zon zakt naar de einder. En zet alles in een warme roodgeel-paarse gloed. Een betoverend schouwspel ontrolt zich voor onze ogen.

Het laatste stuk holle weg kronkelt kordaat terug naar beneden, naar de dorpskern.  Maar we blijven nog even hier staan. Kijken uit over de horizon en spotten aan onze linkerkant een stukje van de torenspits van de Sint-Lambertuskerk, ons vertrekpunt. Verder: eindeloze akkers met dotten groen en een enkel huis ertussenin. De witgrijze toren van de Sint-Veronakapel.  De heuvelende velden met in de verte de Leuvense Imec-toren.

Zo’n landschap. Zo’n uitgestrekt vergezicht over het leemplateau en over de Voervallei van Leefdaal over Bertem tot Leuven. En dat in de gloed van de ondergaande zon. Daar kan je alleen maar dankbaar voor zijn.

 

NB De provincie Vlaams-Brabant zorgde voor een knooppuntenroute Sint-Verona.